Sóng siêu âm hội tụ (FUS) mở ra hướng đi mới trong điều trị viêm, tiểu đường và béo phì mà không cần dùng thuốc. Công nghệ này hứa hẹn mang lại giải pháp an toàn, hiệu quả và có thể ứng dụng tại nhà. Cùng khám phá tiềm năng đột phá của FUS trong y học hiện đại.
- Thiền định – Giải pháp giảm đau tự nhiên hiệu quả hơn thuốc morphin
- AI thay thế con người – Trường học nên dạy gì để không tụt hậu?
- Samsung ra mắt smartphone gập ba giá dự kiến 3.000 USD
Sóng siêu âm: Giải pháp mới để kiểm soát viêm và bệnh mãn tính
Viêm là cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể trước chấn thương và nhiễm trùng. Tuy nhiên, khi viêm chuyển sang giai đoạn mãn tính, nó trở thành tác nhân chính gây ra hàng loạt bệnh nguy hiểm như viêm khớp, bệnh tim mạch, tiểu đường và ung thư. Trước thực trạng đó, giới khoa học đang nỗ lực tìm kiếm những giải pháp điều trị mới, hiệu quả hơn và ít tác dụng phụ hơn so với thuốc truyền thống.
Một trong những phương pháp hứa hẹn nhất hiện nay là kích thích bằng sóng siêu âm hội tụ (FUS) – công nghệ sử dụng sóng âm với cường độ thấp để tác động chính xác vào các vùng cơ thể cần điều trị. Đây là bước tiến mới của kỹ thuật siêu âm, vốn quen thuộc trong chẩn đoán hình ảnh và theo dõi thai kỳ.
Cách thức hoạt động của siêu âm hội tụ
Khác với phương pháp dùng dòng điện để kích thích thần kinh, FUS truyền sóng âm làm rung màng tế bào thần kinh, mở các kênh ion và tạo xung điện kích hoạt hoặc ức chế hoạt động thần kinh. Phương pháp này không yêu cầu phẫu thuật, không xâm lấn và có tiềm năng phát triển thành thiết bị đeo tiện lợi cho bệnh nhân tự điều trị tại nhà.
Tiềm năng ứng dụng trong điều trị viêm
Nghiên cứu tại Viện Y học Điện tử Sinh học (Mỹ) cho thấy FUS có thể kích thích dây thần kinh phế vị và lách, qua đó điều chỉnh phản ứng viêm của cơ thể. Thử nghiệm lâm sàng đầu tiên trên người cho kết quả khả quan: chỉ với 3 phút FUS lên vùng lách, mức TNF – chỉ dấu viêm – giảm đáng kể mà không ghi nhận tác dụng phụ nguy hiểm. Đặc biệt, tác dụng này đạt được ngay cả ở cường độ sóng âm thấp.
Hướng đi mới trong điều trị béo phì và tiểu đường
FUS không chỉ dừng lại ở kiểm soát viêm. Nghiên cứu trên động vật cho thấy công nghệ này giúp giảm cảm giác thèm ăn, hỗ trợ giảm cân. Ở bệnh tiểu đường, FUS kích thích dây thần kinh tại gan, truyền tín hiệu điều chỉnh quá trình sản xuất và hấp thu glucose, góp phần ổn định đường huyết. Kết quả khả quan đã được ghi nhận trên chuột, lợn và chuột cống.
Tương lai của FUS: Từ phòng thí nghiệm đến cộng đồng
Thách thức hiện tại là làm sao để đưa FUS từ phòng thí nghiệm đến ứng dụng rộng rãi. Đội ngũ nghiên cứu đang hợp tác với GE HealthCare và nhiều đối tác khác để phát triển thiết bị đeo thông minh, tích hợp AI giúp tự động xác định vị trí cần điều trị, hướng tới mục tiêu sử dụng dễ dàng tại nhà. Một số thử nghiệm ban đầu trên người mắc viêm khớp dạng thấp đã cho kết quả tích cực.
Công nghệ mở ra kỷ nguyên y học mới
Với nền tảng an toàn của công nghệ siêu âm, FUS được kỳ vọng sẽ tạo nên cuộc cách mạng trong điều trị bệnh mạn tính. Thay vì lệ thuộc vào thuốc, con người có thể chủ động điều chỉnh hoạt động hệ thần kinh để kiểm soát bệnh tật, mở ra kỷ nguyên mới cho y học hiện đại.
Theo: IEEE Spectrum
