Dự thảo Luật Thương mại điện tử đang được Bộ Tư pháp thẩm định với nhiều quy định mới nhằm siết chặt hoạt động bán hàng livestream, thương mại điện tử xuyên biên giới và nền tảng số đa dịch vụ.
- Livehouse – Mô hình bất động sản tích hợp mở lối giải bài toán giá nhà đô thị
- Mỹ áp thuế đối ứng: Doanh nghiệp Việt cần làm gì để vượt qua ngã rẽ sống còn
- Giáo dục và năng lực tiềm ẩn: Tại sao trí tuệ thực sự không thể đo bằng điểm số?
Không chỉ tạo hành lang pháp lý cho kinh tế số phát triển bền vững, luật còn đặt ra yêu cầu về đạo đức kinh doanh và trách nhiệm tiêu dùng, hướng đến một môi trường thương mại điện tử minh bạch, công bằng và nhân văn.
Siết hoạt động livestream, thúc đẩy kinh doanh có trách nhiệm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng
Ngày 10/7, Bộ Tư pháp tổ chức họp Hội đồng thẩm định dự thảo Luật Thương mại điện tử. Dự thảo đưa ra nhiều quy định mới nhằm kiểm soát chặt hoạt động kinh doanh trực tuyến, đặc biệt là bán hàng qua livestream, thương mại điện tử xuyên biên giới và nền tảng mạng xã hội có tích hợp chức năng thương mại.
Một trong những điểm nhấn đáng chú ý là yêu cầu xác thực danh tính người livestream, kiểm soát nội dung theo thời gian thực và bắt buộc người bán cung cấp tài liệu pháp lý chứng minh nguồn gốc hàng hóa. Dự thảo cũng cấm tuyệt đối hành vi gian lận, quảng cáo sai sự thật, kinh doanh hàng giả, hàng cấm, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ.
Kinh tế số cần khung pháp lý mạnh và phù hợp
Theo Bộ Công Thương, thương mại điện tử Việt Nam đang xếp thứ 3 Đông Nam Á. Thuộc nhóm tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Quy mô thị trường đạt 25 tỷ USD năm 2024, đóng góp khoảng 10% doanh thu hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng. Đây là lĩnh vực hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài. Là cơ hội lớn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước.
Tuy nhiên, các quy định hiện hành chủ yếu ở cấp Nghị định. Chưa đủ sức điều chỉnh các mô hình kinh doanh mới, phức tạp. Hệ thống pháp luật thiếu đồng bộ, chưa kiểm soát được hàng giả, hàng nhái, vi phạm sở hữu trí tuệ và giao dịch xuyên biên giới.
Luật mới được kỳ vọng sẽ giải quyết triệt để các lỗ hổng pháp lý. Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và tạo nền tảng vững chắc cho thương mại điện tử phát triển bền vững.
Sáu nhóm chính sách lớn sẽ thay đổi thị trường
Dự thảo luật đề xuất sáu nhóm chính sách trọng tâm, gồm:
- Làm rõ loại hình và trách nhiệm của các chủ thể tham gia thương mại điện tử.
- Điều chỉnh hoạt động của mạng xã hội và nền tảng số có tích hợp thương mại điện tử.
- Quản lý thương mại điện tử xuyên biên giới, đặc biệt với đơn vị không hiện diện tại Việt Nam.
- Quy định dịch vụ hỗ trợ và trách nhiệm các bên liên quan.
- Hoàn thiện khung pháp lý về hợp đồng điện tử.
- Thúc đẩy thương mại điện tử xanh, thân thiện môi trường.
Đáng chú ý, luật cấm các nền tảng sử dụng thuật toán ưu tiên hiển thị sản phẩm, mà không công khai tiêu chí, tránh thao túng người tiêu dùng và cạnh tranh thiếu minh bạch.
Đạo đức kinh doanh – nền tảng cho môi trường thương mại số bền vững
Trong nền kinh tế số, đạo đức kinh doanh không thể bị xem nhẹ. Khi khoảng cách giữa người bán và người mua thu hẹp chỉ còn vài cú nhấp chuột. Lòng tin trở thành tài sản quý giá nhất. Do đó, luật mới không chỉ điều chỉnh hành vi kinh doanh bằng pháp lý. Mà còn thúc đẩy sự tự giác về đạo đức nghề nghiệp trong mỗi doanh nghiệp và người làm thương mại điện tử.
Trong bối cảnh thương mại số ngày càng chiếm vai trò lớn trong nền kinh tế. Việc tôn trọng sự thật trong kinh doanh không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là nền tảng đạo đức. Tính trung thực – từ thông tin sản phẩm đến hành vi bán hàng chính là yếu tố then chốt để xây dựng lòng tin, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Duy trì một thị trường thương mại điện tử công bằng, bền vững. Mỗi người kinh doanh cần hiểu rằng, giữ chữ “Tín” không chỉ là để phát triển bền vững. Mà còn góp phần xây dựng một thị trường lành mạnh cho toàn xã hội.
Trách nhiệm người tiêu dùng: Chọn đúng, dùng đúng
Luật mới cũng đặt ra vai trò rõ ràng hơn cho người tiêu dùng. Sự phát triển của thương mại điện tử không thể chỉ dựa vào quản lý nhà nước hay đạo đức người bán. Mà còn cần sự tỉnh táo và trách nhiệm từ phía người mua.
Việc lựa chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, ưu tiên những đơn vị kinh doanh minh bạch, từ chối hàng giả – hàng nhái. Không chỉ là hành động bảo vệ bản thân. Mà còn là cách mỗi người góp phần thanh lọc thị trường.
Tác động lớn tới doanh nghiệp và người tiêu dùng
Với người tiêu dùng, luật mới giúp bảo vệ quyền lợi rõ ràng hơn. Hạn chế rủi ro từ thông tin sai lệch và hàng hóa kém chất lượng. Với doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Luật tạo môi trường cạnh tranh minh bạch, khuyến khích sáng tạo và đầu tư dài hạn.
Ở tầm quốc gia, việc hoàn thiện khung pháp lý là bước đi chiến lược giúp Việt Nam bắt kịp xu hướng kinh tế số toàn cầu. Đảm bảo quản lý hiệu quả nhưng không cản trở đổi mới. Trong bối cảnh thương mại điện tử đang là động lực tăng trưởng chính. Luật Thương mại điện tử được kỳ vọng sẽ đóng vai trò như “xương sống” pháp lý cho nền kinh tế số bền vững.
Tổng hợp
