Dòng nước xả và câu chuyện cá chết ở hồ Kẻ Gỗ

Hàng trăm ký cá mè chết bất thường tại hồ Kẻ Gỗ sau đợt xả nước, làm dấy lên lo ngại về tác động môi trường từ hệ thống vận hành thủy điện.

Một buổi sáng lặng gió, mặt hồ bất ngờ trắng xác cá

Hồ Kẻ Gỗ – công trình thủy lợi quan trọng của tỉnh Hà Tĩnh – những ngày cuối tháng 5, cụ thể là vào sáng 31/5, bỗng trở nên bất thường. Trong lúc Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh tiến hành xả nước phục vụ vụ hè thu, người dân phát hiện cá nổi đầy mặt hồ.

Phần lớn là cá mè, mỗi con nặng từ 2 đến 3 kg, thân thể có dấu hiệu bị chém hoặc tổn thương do va đập. Theo đại diện công ty, đàn cá có thể đã theo dòng nước lọt qua mành chắn, rồi bị dòng chảy mạnh cuốn vào tuabin của nhà máy thủy điện Kẻ Gỗ – nơi áp lực lớn có thể gây sát thương nghiêm trọng cho sinh vật sống.

Một buổi sáng lặng gió, mặt hồ bất ngờ trắng xác cá (Ảnh: SKVĐS)

Câu chuyện kỹ thuật và góc khuất môi trường

Thống kê sơ bộ cho thấy khoảng 7 – 8 tạ cá đã chết. Công ty phối hợp với người dân nhanh chóng thu gom để tránh ảnh hưởng đến môi trường nước và khu dân cư lân cận.

Dù vậy, sự việc khiến nhiều người đặt câu hỏi: hệ thống lưới chắn có thực sự hiệu quả trong việc bảo vệ hệ sinh thái hồ chứa? Và liệu có những cải tiến kỹ thuật nào có thể giúp ngăn chặn tình trạng tương tự trong tương lai?

Một hồ nước, nhiều chức năng – Và những yêu cầu mới

Hồ Kẻ Gỗ được xây dựng từ những năm 1970, không chỉ phục vụ tưới tiêu cho các huyện Cẩm Xuyên, Thạch Hà và TP Hà Tĩnh, mà còn là nơi sinh sống của nhiều loài cá nước ngọt. Việc thả cá định kỳ để bảo tồn nguồn lợi thủy sản đã trở thành một hoạt động thường xuyên của địa phương.

Sự cố cá chết lần này – dù chưa từng xảy ra trước đó – là lời nhắc nhở về tính phức tạp trong vận hành các công trình thủy lợi – thủy điện tích hợp. Khi một dòng xả nước có thể kéo theo những tổn thất sinh thái, rất cần sự rà soát, điều chỉnh để công trình vừa vận hành hiệu quả, vừa không tổn hại đến tự nhiên.

Từ sự cố đến cơ hội: Khi thiên nhiên nhắc con người điều chỉnh

UBND tỉnh Hà Tĩnh đã giao Sở Công Thương cùng các cơ quan liên quan kiểm tra thực tế, xác minh nguyên nhân, đồng thời đưa ra hướng xử lý phù hợp.

Ở một góc nhìn khác, đây cũng là dịp để nhìn nhận lại tổng thể quy trình vận hành – từ thiết kế lưới chắn, tốc độ xả nước đến đánh giá tác động môi trường – nhằm hướng đến một hệ thống thủy lợi an toàn hơn, bền vững hơn.

Khi mặt hồ lặng im, vẫn còn điều cần lắng nghe

Những con cá trôi lặng lẽ giữa mặt hồ xanh là hình ảnh khiến người ta phải suy ngẫm. Bởi hồ nước không chỉ là nơi lưu trữ dòng chảy – mà còn là mái nhà của bao loài sinh vật.

Giữ gìn cân bằng giữa lợi ích con người và sự sống tự nhiên chưa bao giờ là điều dễ dàng. Nhưng nếu làm được, đó không chỉ là giải pháp kỹ thuật – mà còn là một bước tiến văn minh trong cách con người đối đãi với môi trường.

Theo: Sức khoẻ và đời sống