Dịch vụ đi ghép liên tỉnh đang dần bùng nổ nhờ nhu cầu lớn và tính linh hoạt, nhưng vẫn chưa có nền tảng công nghệ dẫn dắt. Liệu đây có phải mảnh đất tỷ đô mà các startup Việt đang bỏ lỡ?
- AI thay thế con người – Trường học nên dạy gì để không tụt hậu?
- AGI – Trí tuệ nhân tạo: Cơ hội đột phá hay mối đe dọa toàn cầu?
- Bộ Nội vụ hướng dẫn sắp xếp công chức cấp xã mới, bổ nhiệm kế toán trưởng
Thị trường tiềm năng bị bỏ ngỏ
“Mình cần ghép xe Hà Nội – Thái Bình chiều nay, ai đi cùng không ạ?”. Những lời nhắn như vậy xuất hiện nhan nhản trong các hội nhóm Zalo, Facebook. Đi ghép liên tỉnh đã và đang trở thành thói quen của hàng triệu người Việt mỗi ngày. Thế nhưng, trong khi các dịch vụ gọi xe nội đô và giao hàng đã được công nghệ hóa triệt để, thì đi ghép liên tỉnh vẫn vận hành theo kiểu thủ công, manh mún, thiếu nền tảng kết nối chuyên nghiệp.
2,5 triệu lượt/ngày – Vì sao vẫn tự phát?
Theo Bộ Giao thông Vận tải, mỗi ngày có khoảng 2,5 triệu lượt di chuyển hành khách liên tỉnh, chủ yếu trên các tuyến ngắn và trung bình dưới 300km. Với chi phí trung bình 100.000 – 200.000đ/lượt, thị trường này có thể đạt quy mô 70.000 – 90.000 tỷ đồng/năm nếu được tối ưu bằng công nghệ.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay là người đi – kẻ lái tự tìm đến nhau qua mạng xã hội, đặt xe bằng tin nhắn, gọi điện. Không có xác thực danh tính, không bảo hiểm, không hệ thống đánh giá uy tín. Hệ sinh thái thiếu mắt xích công nghệ dẫn đầu.
Vì sao chưa có “Grab” cho đi ghép liên tỉnh?
Dù nhu cầu lớn và rõ ràng, nhưng đi ghép liên tỉnh chưa thể cất cánh vì ba rào cản chính:
- Bài toán kỹ thuật phức tạp: Khác với nội đô, hành trình liên tỉnh có điểm đi – đến linh hoạt, cần thuật toán ghép chuyến thông minh và cập nhật thời gian thực.
- Pháp lý chưa rõ ràng: Nếu không có giấy phép vận tải, đi ghép dễ bị xem là “xe dù”, khiến các nhà đầu tư ngần ngại.
- Niềm tin thấp: Người dùng sợ đi cùng người lạ, lo bị huỷ chuyến, không được hỗ trợ nếu xảy ra sự cố – do thiếu nền tảng bảo chứng.
Đi ghép cạnh tranh với ai?
Thị trường vận tải liên tỉnh hiện có hai hình thức chính:
- Xe khách tuyến cố định: Giá rẻ, đúng giờ, nhưng thiếu linh hoạt và cá nhân hóa.
- Xe hợp đồng, taxi cá nhân: Chủ động và riêng tư hơn, nhưng chi phí cao.
Một vài startup nội địa như Đi Chung, VieDriver, Digo đã bắt đầu khai phá thị trường đi ghép. Tuy nhiên quy mô còn nhỏ, độ phủ hạn chế, công nghệ và pháp lý chưa đủ vững để phát triển toàn quốc.
Điểm yếu chung là chưa startup nào “chuẩn hóa” hành trình từ A đến Z: từ đặt xe, xác thực, đánh giá đến bảo hiểm và hỗ trợ sự cố.
Bài học từ thế giới: Mô hình nào khả thi?
- BlaBlaCar (Pháp): Kết nối tài xế và người đi nhờ với hệ thống đánh giá, hợp đồng điện tử, thanh toán trước. Mô hình đang hoạt động tại 22 quốc gia với hơn 100 triệu người dùng.
- Zimride → Lyft (Mỹ): Xuất phát từ nhu cầu ghép xe trong các trường đại học, rồi mở rộng ra công chúng, đặt trọng tâm vào xác thực và xây dựng uy tín cộng đồng.
Cả hai đều bắt đầu từ nhóm nhỏ, giải quyết một vấn đề cụ thể, rồi mở rộng. Startup Việt có thể áp dụng mô hình tương tự ở các tuyến “hot” như Hà Nội – Bắc Ninh, TP.HCM – Long An, Đà Nẵng – Huế.
Công nghệ và mô hình kinh doanh đề xuất
1. Ghép chuyến thông minh bằng AI:
- Thuật toán tối ưu điểm đón – trả theo tuyến đường, thời gian và chi phí.
- MVP có thể phát triển trong 4–6 tháng, chi phí khởi điểm khoảng 2–3 tỷ đồng.
2. Xác thực – Hợp đồng – Bảo hiểm:
- Tích hợp xác thực CCCD, giấy phép lái xe qua API.
- Áp dụng eContract để đảm bảo tính pháp lý.
- Hợp tác với công ty bảo hiểm, gói cơ bản 5.000 – 10.000đ/chuyến.
3. Mô hình kinh doanh:
- Startup thu phí nền tảng 5–10% trên giá vé.
- Đối tác vận tải được lấp đầy xe trống, tăng doanh thu, giảm chi phí không tải.
Ai sẽ là người đi trước?
Đi ghép liên tỉnh không chỉ tiết kiệm chi phí cho người dùng, mà còn mở ra một hệ sinh thái giao thông chia sẻ – thân thiện môi trường, linh hoạt và nhân văn hơn.
Vấn đề không còn là “liệu có thị trường hay không?”. Mà là “ai sẽ là người bắt đầu đủ sớm, đúng cách?”
Việt Nam hoàn toàn có tiềm năng trở thành quốc gia dẫn đầu Đông Nam Á về đi ghép liên tỉnh. Nếu bắt đầu từ hôm nay, từ một cộng đồng nhỏ, một tuyến mẫu, một startup quyết liệt và có tầm nhìn dài hạn.
Theo: Mucnews
