Giảm biên chế – Điện Phả lại tăng hiệu suất – Chuyển mình.

Nhiệt điện Phả Lại đang chuyển mình mạnh mẽ. Cơ cấu lao động từ đông đảo sang tinh gọn, giảm biên chế, giúp công ty chuyên môn hóa cao. Hiệu suất hoạt động nâng rõ rệt. Đây là câu chuyện thích nghi, đổi mới nhờ công nghệ.


Công nghệ phát triển nhanh, yêu cầu sản xuất hiệu quả ngày càng cao. Công ty Nhiệt điện Phả Lại, trụ cột năng lượng Việt Nam, đã chuyển mình mạnh mẽ. Cơ cấu lao động thay đổi đáng kể. Từ hàng ngàn công nhân ban đầu, nhà máy giờ vận hành tinh gọn. Biên chế giảm nhưng hiệu suất tăng vượt trội. Đây là câu chuyện thích nghi, đổi mới không ngừng. Công nghệ định hình lực lượng lao động tại cơ sở công nghiệp lớn.


Những ngày đầu: Biên chế đồ sộ, lao động thủ công

Thập niên 80, Nhà máy Nhiệt điện Phả Lại mới hoạt động. Quy mô nhân sự rất ấn tượng. “Cả nhà máy ban đầu có trên 2.000 người,” công nhân kỳ cựu kể. Đội ngũ lớn, gồm cả chuyên gia nước ngoài, trong giai đoạn khởi đầu. Công nghệ thời đó chưa phát triển như hiện nay. Nhiều công đoạn cần rất nhiều sức người.

Từ khuân vác vật tư, vệ sinh than thủ công, đến vận hành thiết bị cồng kềnh. Công việc đòi hỏi sức lao động chân tay. “Làm vất vả, lúc nào cũng bụi than đen,” hình ảnh quen thuộc của công nhân Phả Lại. Dù nhân sự đông, năng suất lao động chưa tối ưu. Do phụ thuộc nhiều vào sức người và can thiệp thủ công.

Than vận chuyển đến nhà máy bằng đường sông và đường sắt. Từ mỏ Hòn Gai hoặc Mạo Khê, than được bốc lên. Cẩu cảng đưa than qua đường sắt. Than đi qua băng tải, vào kho dự trữ. Hoặc đưa thẳng lên lò để nghiền nhỏ. Than được đưa vào buồng đốt. Nhà máy 1, chạy hết công suất, tám lò bốn máy. Mỗi ngày cần trên 5.000 tấn than. Quản lý đội ngũ lớn trong điều kiện khắc nghiệt. Là thách thức lớn cho lãnh đạo nhà máy thời đó.


Giảm biên chế nhờ bước ngoặt công nghệ

Công nghệ phát triển là yếu tố then chốt dẫn đến tái cơ cấu lao động tại Phả Lại. Vào khoảng năm 2000 và đặc biệt gần đây, công ty đầu tư mạnh vào tự động hóa. Công ty Cổ phần Nhiệt điện Phả Lại cải tiến nhiều quy trình sản xuất. “Tự động hóa nhiều, không còn cần người chạy,” là thay đổi rõ rệt.

Hệ thống điều khiển trung tâm hiện đại thay thế vận hành thủ công trực tiếp. Trong hệ thống băng tải, thay vì nhiều người giám sát, điều khiển tại chỗ, giờ một người có thể vận hành toàn bộ từ trung tâm. Quy trình vận chuyển than được điều khiển và giám sát từ xa. Hệ thống cấp than tự động hóa, giảm can thiệp trực tiếp của con người.

Kết quả, biên chế Công ty Cổ phần Nhiệt điện Phả Lại giảm đáng kể. “Bây giờ biên chế thật chưa đến 800 người,” so với 2.000 người ban đầu, sự tinh gọn ấn tượng. Lượng than tiêu thụ và công suất sản xuất điện ngày càng tăng. Tổng công suất đạt 1.040 MW, nhưng lực lượng lao động tinh giản hơn. Điều này minh chứng hiệu quả của việc áp dụng công nghệ.

Ga đường sắt CTy CPNĐ Phả lại. (Ảnh Đức Thi)

Giảm biên chế và vai trò mới của công nhân

Giảm biên chế không có nghĩa giảm năng suất, nhờ tự động hóa, hiệu suất nhà máy tăng rõ rệt. Quy trình trở nên chính xác, nhanh chóng, giảm sai sót do con người. “Than không ướt, sự cố giảm, bụi cũng ít,” quản lý tốt nhờ công nghệ. Điều này góp phần giảm sự cố và ô nhiễm môi trường.

Với chuyển đổi này, vai trò công nhân thay đổi đáng kể. Họ không chỉ vận hành máy móc thủ công đơn thuần. Công nhân trở thành người giám sát, điều khiển hệ thống, xử lý sự cố phức tạp. Họ thực hiện bảo dưỡng, cụ thể hóa các vai trò:Vận hành kíp: Công nhân vận hành thành chuyên gia điều khiển hệ thống. Họ không thao tác vật lý trực tiếp thiết bị nữa.

Chuyên môn hóa sâu: Công nhân cần kiến thức sâu về công nghệ. Điện, cơ khí, tự động hóa để quản lý và khắc phục sự cố.

An toàn và môi trường: Kỹ thuật an toàn, môi trường ngày càng được chú trọng. Công nhân cần hiểu biết và trách nhiệm cao. Họ giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Các công việc phụ trợ như vệ sinh công nghiệp được thuê ngoài. “Lực lượng vệ sinh công nghiệp thuê bên ngoài, không tính vào biên chế nhà máy.” Điều này giúp nhà máy tập trung vào hoạt động cốt lõi. Đồng thời tạo ra các dịch vụ chuyên nghiệp từ bên ngoài.

Thách thức mới xuất hiện dù biên chế mỏng mang lại hiệu quả cao. Đào tạo, nâng cao trình độ cho công nhân hiện tại rất quan trọng. Để họ làm chủ công nghệ mới hoàn toàn. Duy trì môi trường làm việc an toàn, hấp dẫn là ưu tiên hàng đầu. Đặc biệt khi Phả Lại thuộc ngành nghề “độc hại nguy hiểm.” Với quy định nghỉ hưu sớm.

Sự chuyển mình của lao động tại Nhiệt điện Phả Lại phản ánh xu thế công nghiệp. Hiện đại hóa, áp dụng công nghệ cao tối ưu hóa sản xuất. Công nghệ định hình lại vai trò con người trong môi trường công nghiệp. Hướng tới lực lượng lao động chất lượng, hiệu quả, chuyên nghiệp hơn. Đây là minh chứng cho sự phát triển, thích nghi linh hoạt của Phả Lại. Để duy trì vị thế quan trọng trong ngành năng lượng quốc gia.