Chiến dịch quân sự “Sư tử trỗi dậy” của Israel nhằm vào các mục tiêu tại Iran đã thổi bùng căng thẳng khu vực Trung Đông. Trong bối cảnh các bên đều có những lợi ích chiến lược sâu xa, giới phân tích cảnh báo rằng cuộc đối đầu này có thể kết thúc bằng các cuộc đàm phán hòa bình – hoặc trượt dài đến một cuộc xung đột hạt nhân chưa từng có, đẩy khu vực vào vòng xoáy hỗn loạn.
- Tổng thống Trump cảnh báo Iran: Mỹ sẽ đáp trả toàn lực nếu bị tấn công
- Rơi trực thăng thảm khốc ở Ấn Độ: 7 người thiệt mạng, hàng không chìm trong khủng hoảng
- Israel chịu ‘song kiếm hợp bích’: Hơn 370 tên lửa Iran – Yemen
Kịch bản tích cực: Đàm phán và hạ nhiệt căng thẳng
Một viễn cảnh lạc quan có thể xảy ra nếu Iran cảm thấy đã đủ để giữ thể diện sau các động thái đáp trả. Khi đó, quốc tế – đặc biệt là Mỹ – có thể đóng vai trò trung gian nhằm thúc đẩy hai bên kiềm chế, tiến tới ngừng bắn và khôi phục đàm phán về chương trình hạt nhân.
Trong khuôn khổ thỏa thuận mới, Iran có thể cam kết sử dụng năng lượng hạt nhân vào mục đích dân sự, đổi lại là việc được nới lỏng các lệnh trừng phạt kinh tế. Tổng thống Donald Trump cũng đã lên tiếng ủng hộ hướng đi này vào ngày 15/6, bày tỏ mong muốn hai bên nhanh chóng đạt được một thỏa thuận hòa bình.
Kịch bản này không chỉ giúp hạ nhiệt căng thẳng mà còn góp phần ổn định tình hình Iran – quốc gia đang bước vào giai đoạn chuyển giao quyền lực quan trọng khi Đại giáo chủ Ali Khamenei đã ở tuổi 86.
Kịch bản tồi tệ: Chiến tranh khu vực bùng nổ
Tuy nhiên, khả năng xung đột lan rộng luôn hiện hữu nếu Iran xem Mỹ là “đồng phạm” với Israel trong chiến dịch tấn công. Khi đó, các mục tiêu của Mỹ và các đồng minh trong khu vực có thể trở thành đối tượng trả đũa từ Tehran.
Nếu căng thẳng leo thang, Mỹ có thể buộc phải can thiệp quân sự trực tiếp, kéo theo sự tham gia của các nước Ả Rập và lực lượng thân Iran như Hezbollah tại Lebanon hay Houthi ở Yemen. Hiện tại, ba tàu sân bay Mỹ đang áp sát vùng biển Trung Đông, làm gia tăng nguy cơ va chạm quân sự bất ngờ.
Trong kịch bản cực đoan, Iran có thể chọn phong tỏa eo biển Hormuz – tuyến đường huyết mạch của gần 20% lượng dầu thô toàn cầu. Tuy nhiên, hành động này có thể khiến Tehran bị cộng đồng quốc tế lên án và đẩy vào thế cô lập toàn diện.
Nguy cơ lớn nhất: Iran rút khỏi NPT, đẩy nhanh vũ khí hạt nhân
Một trong những lo ngại nghiêm trọng nhất là việc các hành động quân sự từ phía Israel có thể phản tác dụng, khiến Iran quyết định rút khỏi Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT). Điều này sẽ mở đường cho chương trình phát triển bom nguyên tử của Tehran tăng tốc không giới hạn.
Lịch sử từng chứng kiến bài học tương tự: sau khi bị Israel tấn công vào năm 1981, Iraq đã đẩy nhanh chương trình hạt nhân của mình. Giới chuyên gia cảnh báo Iran cũng có thể đi theo lối mòn này, khi họ đang nắm trong tay công nghệ máy ly tâm tiên tiến và có khả năng phát triển cơ sở hạt nhân ngoài tầm giám sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA).
Tương lai Trung Đông: Cơ hội thỏa thuận hay ngưỡng cửa hiểm họa?
Cuộc khủng hoảng Israel – Iran có thể là bước ngoặt mang lại cơ hội hòa giải, hoặc là cánh cửa dẫn đến xung đột hủy diệt. Việc thiết lập một thỏa thuận ba bên – gồm Iran, Israel và Mỹ – là con đường duy nhất để tháo ngòi nổ chiến tranh.
Nếu không kịp thời kiềm chế, khu vực Trung Đông có nguy cơ rơi vào vòng xoáy bất ổn kéo dài, đồng thời kích hoạt một cuộc khủng hoảng địa chính trị và hạt nhân quy mô lớn, đe dọa trực tiếp đến hòa bình toàn cầu trong thế kỷ 21.
Theo: tin360
